Βρείτε εδώ:

Η σημασία της έγκαιρης διάγνωσης
Εξετάσεις για την επιβεβαιώση της LHON
Μοριακός γενετικός έλεγχος
Διαγνωστική οδός
Παραπομπή ασθενούς
Worried person

Η σημασία της έγκαιρης διάγνωσης

Η κληρονομική οπτική νευροπάθεια Leber (LHON) είναι μια σπάνια, πολύπλοκη ασθένεια που αλλάζει τη ζωή των ασθενών.Footnote1 Η οπτική πρόγνωση της LHON είναι γενικά πτωχή.Footnote1 Η πλειονότητα των ασθενών θα καταλήξουν νομικά τυφλοί με οπτική οξύτητα 20/200 ή χειρότερη, γεγονός που έχει ως αποτέλεσμα σημαντική επιζήμια επίδραση στην ποιότητα ζωής τους.Footnote1,Footnote2

Η διάγνωση συχνά καθυστερεί λόγω της έλλειψης επίγνωσης της νόσου και της αδυναμίας διαφοροποίησης της LHON από άλλες παθήσεις με παρόμοια χαρακτηριστικά, ειδικά σε περίπτωση απουσίας οικογενειακού ιστορικού.Footnote3

Η διάγνωση που μπορεί να καθυστερήσει πολύ

Εξετάσεις επιβεβαίωσης της LHON

Η LHON συχνά συγχέεται με καταστάσεις όπως: όγκος εγκεφάλου, πολλαπλή σκλήρυνση και οπτικές νευροπάθειες λόγω της φύσης των συμπτωμάτων της LHON που αναπτύσσονται στον έναν οφθαλμό.Footnote4–Footnote7

Εκτός από συμπτώματα όπως απώλεια όρασης, ένας ασθενής με LHON μπορεί συχνά να έχει ιστορικό απώλειας όρασης σε μέλη της οικογένειας κατά μήκος της γενεαλογικής γραμμής της μητέρας.Footnote8 Μερικές από τις εξετάσεις που βοηθούν στην επιβεβαίωση της LHON είναι:

  • Στη LHON, υπάρχει απουσία διαρροής βαφής στον οπτικό δίσκο στην αγγειογραφία φλουορεσκεΐνης. Στην οξεία φάση της νόσου, μια OCT αποκαλύπτει πάχυνση της στιβάδας των νευρικών ινών του αμφιβληστροειδούς (RNFL) γύρω από το οπτικό νεύρο και σε επακόλουθες εξετάσεις, στη χρόνια φάση, αποκαλύπτει λέπτυνση των RNFL.

  • Αυτή είναι μια αναδυόμενη μη επεμβατική τεχνική για την αξιολόγηση της οφθαλμικής μικροαγγείωσης. Με αυτή τη μέθοδο, η περιθηλαία αμφιβληστροειδική και αγγειακή κυκλοφορία μπορεί να αξιολογηθεί τρισδιάστατα. Η αξιολόγηση των αγγειακών αλλαγών στη LHON με χρήση OCTa μπορεί να μας βοηθήσει να κατανοήσουμε την παθοφυσιολογία της νόσου, να αξιολογήσουμε την εξέλιξη της νόσου και να παρακολουθήσουμε την αποτελεσματικότητα της θεραπείας. Η OCTa χρησιμοποιείται για την ανίχνευση σημαντικών περιθηλαίων μικροαγγειακών αλλαγών κατά την πορεία της νόσου LHON. Εκτός από την περιθηλαία περιοχή, μελέτες OCTa έχουν επίσης αποδείξει την παθολογία που σχετίζεται με τα αγγεία της ωχράς κηλίδας σε διαφορετικά στάδια της νόσου LHON.

    • Εξέταση του οπτικού δίσκου
    • Πρότυπο ηλεκτροαμφιβληστροειδογράφημα (PERG) για τη μέτρηση των ηλεκτρικών αποκρίσεων στον αμφιβληστροειδή
    • Τεστ οπτικού πεδίου για τη μέτρηση της περιοχής απώλειας κεντρικής όρασης (σκότωμα)
    • Μαγνητική ή αξονική τομογραφία για τον αποκλεισμό φλεγμονής του οπτικού νεύρου ή άλλες αιτίες οπτικής νευρίτιδας ή βλαβών του ΚΝΣ
    • Μπορεί επίσης να πραγματοποιηθεί οσφυονωτιαία παρακέντηση αν υπάρχει υποψία λοίμωξης του κεντρικού νευρικού συστήματος

  • Το τεστ μιτοχονδριακού DNA (τεστ mtDNA) ανιχνεύει τη γενεαλογική γραμμή ενός ατόμου από την πλευρά της μητέρας με ανάλυση του DNA των μιτοχονδρίων του.Footnote8,Footnote12 Το mtDNA μεταβιβάζεται από τη μητέρα αμετάβλητο σε όλα τα παιδιά της. Τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες μπορούν να διαγνωστούν μέσω του τεστ mtDNA.Footnote8,Footnote12

    Η LHON μπορεί να επιβεβαιωθεί με τεστ mtDNA μέσω εξέτασης αίματος που συνήθως αποκαλύπτει μία από τις τρεις κοινές μεταλλάξεις.Footnote8 Ακόμα κι αν αυτό το τεστ είναι αρνητικό, η LHON μπορεί να αποτελεί πιθανή διάγνωση επειδή περίπου το 5% των περιπτώσεων δεν οφείλεται στις τρεις κοινές μεταλλάξεις LHON.Footnote8,Footnote13 Μια πλήρης ανάλυση του mtDNA συνιστάται αν παραμένει ισχυρή υποψία κλινικής διάγνωσης LHON ή αν υπάρχουν ενδείξεις απώλειας όρασης από την πλευρά της μητέρας.Footnote8

    Ο έλεγχος DNA για πρωτογενείς μεταλλάξεις LHON συνιστάται σε άτυπες περιπτώσεις ή επί απουσίας σαφούς οικογενειακού ιστορικού LHON.Footnote13

  • Πρόσφατα, καθιερώθηκε ένας αυτοσωμικός υπολειπόμενος τρόπος κληρονομικότητας για τη LHON όταν εντοπίστηκαν μεταλλάξεις σε ένα πυρηνικό κωδικοποιημένο γονίδιο, το DNAJC30.Footnote14 Δεδομένου αυτού, η LHON μπορεί πλέον να υποδιαιρεθεί σε mtLHON και arLHON, λόγω του σημαντικού αντίκτυπου στη γενετική συμβουλευτική.Footnote14 Η κλινική διάγνωση για την arLHON μπορεί να πραγματοποιηθεί μέσω κυτταρικών γραμμών ινοβλαστών που προέρχονται από τον ασθενή και λαμβάνονται με βιοψία δέρματος.Footnote14

Μοριακός γενετικός έλεγχος

Οι εξετάσεις μοριακής γενετικής μπορεί να περιλαμβάνουν μεθόδους όπως ανάλυση στοχευμένου mtDNA για παθογόνες παραλλαγές, πολυγονιδιακό πάνελ και πλήρη αλληλούχιση mtDNA.Footnote8

Στοχευμένη ανάλυση mtDNAFootnote8

Το πρώτο βήμα είναι να πραγματοποιηθεί μια στοχευμένη ανάλυση για τις τρεις κοινές παθογόνες παραλλαγές του mtDNA που παρατηρούνται στο ~ 90% των ατόμων με LHON

Πολυγονιδιακό πάνελ μιτοχονδριακής νόσουFootnote8

Αυτό περιλαμβάνει τα μιτοχονδριακά γονίδια που κωδικοποιούν υπομονάδες της αφυδρογονάσης NADH (MT-ND1, MT-ND2, MT-ND3, MT-ND4, MT-ND4L, MT-ND5, και MT-ND6) που είναι γνωστό ότι προκαλούν LHON και είναι πολύ πιθανό να ταυτοποιήσουν τη γενετική αιτία της πάθησης με ένα εύλογο κόστος

Πλήρης αλληλουχία mtDNAFootnote8

Αυτό συνιστάται αν οι στοχευμένες αναλύσεις και/ή ένα πολυγονιδιακό πάνελ δεν ταυτοποίησαν μία παθογόνο παραλλαγή, ενώ η κλινική υποψία για LHON παραμένει υψηλή.

Διαγνωστική οδός

Χωρίς γνωστό οικογενειακό ιστορικό LHON, η διάγνωση συνήθως απαιτεί νευρο-οφθαλμολογική αξιολόγηση και εξέταση αίματος για αξιολόγηση mtDNA.Footnote8,Footnote15 Είναι σημαντικό να αποκλειστούν άλλες πιθανές αιτίες απώλειας όρασης και ανωμαλίες άλλων συστημάτων.Footnote15

Λόγω της σπάνιας φύσης της, η διάγνωση της LHON είναι μια μακρά διαδικασία. Συχνά χρειάζονται εβδομάδες ή μήνες από την έναρξη των συμπτωμάτων για να λάβετε μια επιβεβαιωμένη διάγνωση.Footnote15

Οι ασθενείς με LHON συνήθως διαγιγνώσκονται λανθασμένα με οπτική νευρίτιδα και πολλαπλή σκλήρυνση πριν διαγνωστούν σωστάFootnote15

*Η εξέλιξη της LHON τις πρώτες εβδομάδες/μήνες περιγράφεται ως δυναμική/υποξεία, ανάλογα με το πόσο γρήγορα εξελίσσεται η απώλεια της οπτικής οξύτητας.Footnote15

Παραπομπή ασθενούς

Οι ασθενείς πρέπει να λάβουν επιβεβαίωση διάγνωσης LHON νωρίτερα για να λάβουν έγκαιρη βοήθεια και να διαχειριστούν την κατάστασή τους.Footnote15

Αν συναντήσετε ασθενείς με αιφνίδια, ανεξήγητη και ανώδυνη απώλεια όρασης, παραπέμψτε τους σε οποιοδήποτε από τα παρακάτω χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση.Footnote8,Footnote15

  • Έναν οφθαλμίατρο που γνωρίζειτη LHON
  • Έναν νευρο-οφθαλμίατρο
  • Μια εξειδικευμένη οφθαλμολογική κλινική

    1. Theodorou-Kanakari A, et al. Adv Ther. 2018;35:1510–18. 

    2. Kirkman MA, et al. IOVS. 2009;50:3112–15. 

    3. Carelli V, et al. Hum Mol Genet. 2017:26;139–50.

    4. Meyersen C, et al. Clin Ophthal. 2015;9:1165–76. 

    5. Yu-Wai-Man P, et al. Prog Retin Eye Res. 2011 81–114.

    6. Fraser JA, et al. Surv Ophthalmol. 2010; 55:299–334. 

    7. Pfeffer G, et al. Neurology. 2013:81:2073–81.

    8. Yu-Wai-Man P and Chinnery PF. Leber Hereditary Optic Neuropathy. 2000.

    9. Sadun A, et al. Curr Treat Options Neurol. 2011:109–17.

    10. Kızıltunç PB, et al. Turk J Ophthalmol. 2020;50:313–16.

    11. Asanad S, et al. Ther Adv Ophthalmol. 2020;12: 1–15.

    12. International Society of Genetic Genealogy Wiki. Διαθέσιμο στο: https://isogg.org/wiki/Mitochondrial_DNA_tests. Πρόσβαση (Αύγουστος 2021)

    13. Yu-Wai-Man P, et al. J Med Genet. 2002;39:162–69.

    14. Stenton SL, et al. J Clin Invest. 2021 Mar 15;131:e138267.

    15. Carelli V, et al. Eur Ophthalmic Rev. 2019;13(Suppl 2).

Δήλωση αποποίησης ευθύνης: Οι πληροφορίες σε αυτόν τον ιστότοπο προορίζονται μόνο για την παροχή γνώσης της κληρονομικής οπτικής νευροπάθειας Leber (LHON). Αυτές οι πληροφορίες δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται αντί για συμβουλές από υγειονομικούς. Αν υπάρχουν αμφιβολίες, επικοινωνήστε με τον/την ιατρό σας για συμβουλές. Αυτός ο ιστότοπος έχει δημιουργηθεί από την Chiesi Pharmaceuticals. Ο ιστότοπος έχει αναπτυχθεί σύμφωνα με τα βιομηχανικά και νομικά πρότυπα για να παρέχει πληροφορίες σε υγειονομικούς και στο ευρύ κοινό σχετικά με την LHON. Η Chiesi Pharmaceuticals καταβάλλει κάθε εύλογη προσπάθεια για να συμπεριλάβει ακριβείς και τρέχουσες πληροφορίες. Ωστόσο, οι πληροφορίες που παρέχονται σε αυτόν τον ιστότοπο δεν είναι διεξοδικές.

Σε περίπτωση που θέλετε να αναφέρετε μια ανεπιθύμητη ενέργεια που έχετε αντιληφθεί, αναφέρετε την στην Υγειονομική σας Αρχή σύμφωνα με τις απαιτήσεις που ορίζει η νομοθεσία περί φαρμακοεπαγρύπνησης.